STOÅ»EK ROGÓWKI – CO TO TAKIEGO?
Stożek rogówki to postępujące schorzenie, które charakteryzuje się uwypuklenem i ścieńczeniem części rogówki. U osób dotkniętych tą chorobą rogówka staje się nieregularna i przybiera kształt stożka. Ponieważ rogówka odpowiedzialna jest za załamywanie i skupianie światła na siatkówce, nieregularności powstałe na jej powierzchni mogą znacząco zniekształcać widzenie. Wykonywanie nawet najprostszych czynności takich jak czytanie, oglądanie telewizji czy prowadzenie samochodu, staje się bardzo utrudnione.
Co wywołuje stożek rogówki?
Niestety tego wciąż jeszcze dokładnie nie wiemy. Jest wiele hipotez, ale żadna z nich nie daje konkretnej odpowiedzi. Za powstawanie stożka najprawdopodobniej odpowiedzialna jest kombinacja różnych czynników. Najczęściej wskazuje się na obciążenia genetyczne (stożek rogówki może występować np. u osób z zespołem Downa, Marfana, czy u osób z wrodzoną łamliwością kości), czynniki środowiskowe i komórkowe (stres oksydacyjny zmieniający DNA komórki). Wśród innych czynników wymienia się także intensywne pocieranie oczu, alergie, zmiany atopowe, dziedziczność oraz choroby i urazy oczu.
Czy mam stożek rogówki?
Stożek rogówki najczęściej rozpoczyna się w wieku dorastania, nasila się między 20 a 30 rokiem życia, a przestaje się pogłębiać około 40 roku życia. Choroba zwykle pojawia się najpierw w jednym oku, później zaczyna rozwijać się w drugim.
Objawy stożka rogówki:
- szybko pogarszająca się ostrość widzenia
- pogłębiająca się krótkowzroczność oraz astygmatyzm, którego oś często się zmienia
- dwojenie lub zniekształcenie obrazu (jednooczne)
- ból głowy i oczu
- efekt halo (poświata wokół źródeł światła)
- nadwrażliwość na światło
- suchość oczu
- zaczerwienie oczu
- pocieranie oczu
- pogorszenie komfortu w soczewkach kontaktowych (soczewki mogą zacząć zsuwać się z oka lub wypadać)
Jeśli dostrzegasz u siebie powyższe objawy, koniecznie udaj się do specjalisty, by wykonać topografię rogówki. Topografia rogówki jest niezastąpionym badaniem w diagnostyce i monitorowaniu stożka. Nie zwlekaj. Im wcześniej choroba zostanie zdiagnozowana, tym większe szanse na zatrzymanie jej rozwoju w łagodniejszym stadium.
Metody korekcji stożka rogówki
Postępowanie w przypadku stożka rogówki zależy od stopnia jego zaawansowania. W początkowym stadium choroby stosuje się korekcję okularami lub zwykłymi soczewkami kontaktowymi. Możliwe, że na tym etapie nie ma jeszcze potrzeby stosowania jakiejkolwiek korekcji optycznej. Jednak stożek rogówki to postępujące schorzenie i prędzej czy później będzie wymagało korekcji optycznej. Co więcej, zwykła korekcja optyczna z czasem przestanie być skuteczna. I co wtedy?
Wówczas rozwiązaniem są specjalistyczne soczewki kontaktowe robione na zamówienie. Pamiętaj, soczewki nie hamują rozwoju stożka, ani też go nie leczą. Stożek rogówki jest chorobą nieuleczalną. Zarówno optyczne jak i medyczne metody korekcji stożka sprowadzają się do poprawy widzenia oraz spowolnienia progresji choroby, lecz nie do jej wyleczenia. Soczewki zapewniają stabilne widzenie, dzięki czemu możliwe jest normalne funkcjonowanie.
Rodzaje soczewek do stożka rogówki
Do korekcji stożka rogówki stosowane są różnego rodzaju specjalistyczne soczewki kontaktowe. Najczęściej spotykane są rogówkowe soczewki sztywne, które są mniejsze niż średnica rogówki. Ponieważ są one małe i wykonane ze sztywnego materiału, przy każdym mrugnięciu mogą powodować nieprzyjemne podrażnienie powiek. Dlatego pacjenci, którym dopasowano tego typu soczewki, często uskarżają się na brak komfortu. W takich sytuacjach rozwiązaniem mogą okazać się soczewki sztywne, ale o średnicach większych od rogówki. Soczewki tego typu, prócz wyraźnego i stabilnego widzenia, zapewniają znacznie lepszy komfort niż tradycyjne soczewki rogówkowe. Do takich soczewek należą soczewki
- rogówkowo-trwardówkowe i semitwardówkowe,
- skleralne (twardówkowe) i miniskleralne (minitwardówkowe) lub
- soczewki hybrydowe, będące połączeniem soczewki sztywnej i miękkiej
Stożek rogówki może także być skorygowany specjalnymi soczewkami miękkimi, które różnią się od standardowych soczewek nie tylko mocą, ale i geometrią (np. są grubsze w centrum). Choć mogą one nie zapewnić tak dobrej jakości widzenia jak soczewki sztywne czy hybrydowe, to oferują dobry komfort użytkowania i mogą być z powodzeniem używane podczas uprawiania sporów, hobby, pobytu na plaży, itp.
Pierścienie śródrogówkowe
Innym rozwiązaniem poprawiającym ostrość widzenia są pierścienie śródrogówkowe (tzw. intacts). Pierścienie śródrogówkowe to dwa półksiężycowate implanty, które wszczepiane są w rogówkę, by spłaszczyć szczyt stożka. Dzięki temu rogówka staje się bardziej regularna a pacjent niemal natychmiast uzyskuje poprawę widzenia.
Crosslinking
Crosslinking (terapia ryboflawiną) to z kolei mało inwazyjny zabieg, który spowalnia progresję choroby. Zabieg polega na miejscowym zastosowaniu witaminy B2 (ryboflawiny) i naświetleniu rogówki promieniami UVA, co umożliwia wzmocnienie struktury rogówki, poprzez wytworzenie się odpowiednich włókien kolagenowych. Zabieg wykonuje się we wczesnym stadium stożka, kiedy jeszcze włókna kolagenowe rogówki nie zostały całkowicie uszkodzone.
Gdy stożek jest już na tyle zaawansowany, że żadne inne metody nie dają rezultatów, ratunkiem jest przeszczep rogówki.
